Okres od 35. do 38. tygodnia obejmuje końcowe etapy wzrostu i rozwoju płodu, a także ostatnie przygotowania do porodu oraz funkcjonowania poza organizmem matki.
Paznokcie pokrywają już opuszki palców rąk i stóp. Nadal rośnie ilość podskórnej tkanki tłuszczowej i pod koniec ciąży stanowi ona około 16% masy ciała płodu. Płuca w dalszym ciągu produkują duże ilości surfaktantu. Z organizmu matki przez łożysko licznie przenikają przeciwciała w postaci immunoglobulin (IgG), które będą chronić dziecko w ciągu kilku pierwszych miesięcy życia. W tym czasie zanika meszek płodowy, za to włosy na głowie stają się grubsze i dłuższe.Maź pokrywająca niegdyś całą powierzchnię skóry, zachowuje się zwykle tylko w okolicy grzbietowej. W jelitach płodu gromadzi się smółka, złożona z żółci, włosów meszku oraz martwych komórek nabłonka przewodu pokarmowego. To pierwszy stolec noworodka, który zostanie usunięty wkrótce po porodzie. W życiu płodowym, pomiędzy kośćmi sklepienia czaszki występują pasma włóknistej tkanki łącznej. Miejsca, w których tkanka ta łączy dwie lub więcej kości, nazywamy ciemiączkami. Największe z nich to ciemiączka: przednie i tylne. Dzięki nim głowa jest elastyczna, co ułatwia jej przechodzenie przez kanał rodny podczas porodu.
Pod koniec 38. tygodnia płód osiąga długość ciemieniowo-siedzeniową (CRL) około 360 mm oraz masę ciała – 3400 g i wypełnia niemal całą przestrzeń macicy matki. Zwykle znajduje się już w pozycji głową w dół, przygotowując się do porodu.
Opracowano na podstawie:
• Embriologia, Hieronim Bartel, Wydanie VI, Warszawa 2020, PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
• Langman, Embriologia, T.W.Sadler, Wydanie XIII, Wrocław 2015, Edra Urban & Partner