Blastocysta zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy w czasie, gdy błona ta znajduje się w fazie wydzielniczej cyklu miesiączkowego – jest gruba, miękka, pulchna i dobrze ukrwiona, a jej gruczoły intensywnie wydzielają śluz.

Około 11.–12. dnia po zapłodnieniu, blastocysta jest już całkowicie zagnieżdżona. Stopniowo jej części składowe ulegają dalszemu różnicowaniu. Z węzła zarodkowego wyodrębniają się komórki tworzące tkanki pierwotne, czyli listki zarodkowe: ektodermę i endodermę, a nieco później mezodermę. Z trofoblastu natomiast powstają pierwsze struktury przyszłego łożyska. Proces formowania listków zarodkowych nosi nazwę gastrulacji i prowadzi do powstania trójwarstwowej, płaskiej struktury o owalnym kształcie – tarczki zarodkowej.

Komórki każdego z trzech listków zarodkowych namnażają się, przemieszczają, skupiają i różnicują według ściśle określonego schematu, dzięki czemu dają początek odpowiednim narządom i układom narządów. Narządy charakterystyczne jedynie dla wczesnych etapów rozwoju nazywamy narządami pierwotnymi. Należą do nich m.in. struna grzbietowa i cewka nerwowa. Z czasem zostaną one zastąpione przez określone tkanki i narządy ostateczne, np. w miejsce struny grzbietowej powstanie kręgosłup, z cewki nerwowej rozwinie się mózgowie i rdzeń kręgowy.

Struna grzbietowa powstaje pod koniec 3. tygodnia i jest pierwszą osią tarczki zarodkowej. Niemal jednocześnie zaczyna się tworzyć ośrodkowy układ nerwowy, przyjmując formę płytki, rynienki, a następnie cewki nerwowej. Pod koniec 3. tygodnia formuje się także pierwotny układ sercowo-naczyniowy i rozpoczyna się krążenie – pierwotne serce zaczyna pracować już w 21. dniu. Jednocześnie z tworzeniem narządów pierwotnych, z komórek listków zarodkowych powstają błony płodowe: owodnia, pęcherzyk żółtkowy, omocznia i kosmówka, przy czym w tworzeniu tej ostatniej uczestniczy także trofoblast.

Opracowano na podstawie:
Embriologia, Hieronim Bartel, Wydanie VI, Warszawa 2020, PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
• Langman, Embriologia, T.W.Sadler, Wydanie XIII, Wrocław 2015, Edra Urban & Partner..